Ubuntu LTSP 20.04 με Raspberry pi 4, 8GB RAM για clients

[fkoutsakas]

Καλημέρα,

Είναι καλή ιδέα το στήσιμο ενός εργαστηρίου με Ubuntu LTSP 20.04 σε Raspberry pi 4 (έκδοση 8GB RAM) και server έναν i7 με 8GB RAM?

Ευχαριστώ
Φίλιππος

[alkisg]

Αν κάποιος ψάχνει να αγοράσει κάτι φτηνό, είναι καλύτερα να πάρει κάτι σε x86 αρχιτεκτονική, π.χ. https://www.gearbest.com/tv-box-c_11262/?attr=2081-1279.
Αυτό επειδή τα Raspberries είναι και πιο αργά, και είναι διαφορετικής αρχιτεκτονικής (arm), οπότε τους λείπουν κάποια προγράμματα και δεν παίζουν ούτε .exe μέσω wine (εύκολα).
Εκτός βέβαια αν κάποιος δεν τα αγοράζει ως desktops αλλά έχει σκοπό να κάνει μάθημα με GPIO κλπ, με ειδικό hardware που έχει το Raspberry.

Αν τώρα έχουμε ήδη τέτοιο εργαστήριο, ναι αξίζει καλύτερα να το μπουτάρουμε μέσω LTSP παρά από κάρτες SD.
Τα Rapsberry Pi 4 είναι κατά πολύ βελτιωμένα σε σχέση με τα 2/3, μπορούμε να δούμε youtube μέσω browser σε αυτά.
Και σε καμιά 5ετία θα αποκτήσουν και κανονικό driver για την κάρτα γραφικών τους, οπότε τότε θα είναι ακόμα καλύτερα...
Η ταχύτητα της CPU του server δεν παίζει ρόλο, το να έχει SSD δίσκο για το /home είναι σημαντικότερο. Και όποιος θέλει του βάζει και 2 κάρτες δικτύου με bonding για να δουλεύει στα 2 gigabit.

[ilias_s]

Να προσθέσω και εγώ "τα 2 cents" μου...

Φίλιππε, προσωπικά τα raspberries τα έχω σε μεγάλη εκτίμηση γι' αυτό που είναι. Έχω σπίτι τρία 3άρια, ένα 4άρι(με 4GB), μερικά Zero και το καθένα κάνει και κάτι διαφορετικό...

ΟΜΩΣ... (TL/DR : Αν δεν θα αξιοποιήσεις πλήρως το GPIO δε θες raspberries και σίγουρα δε θες αυτά των 8GB για σχολείο)

Αν είχα να στήσω ένα (κλασσικό) εργαστήριο πληροφορικής για δημοτικό/γυμνάσιο/λύκειο ΔΕΝ θα προτιμούσα τα raspberries καθώς πέρα από όσα, πολύ σωστά, αναφέρει ακριβώς από πάνω ο Άλκης οι ανάγκες σου είναι για desktops μηχανήματα (με πιο δυνατούς επεξεργαστές), έστω και με λιγότερη μνήμη. Γιατί :

α) Το κόστος ενός RPi 4/8GB είναι πάνω από 90€ αφού θες μία θήκη(είτε φθηνή+cooler είτε μία πιο καλή & ακριβή), κάρτα SD, τροφοδοτικό... Με 90€ παίρνεις refurbished (και πολύ πιο δυνατό, αν και με 4GB).
β) Ως επι το πλείστον δεν θα αξιοποιήσεις τις επιπλέον δυνατότητες του Raspberry (GPIO) αλλά θα το χρησιμοποιείς κυρίως ως desktop.

Πρόταση : Θες να στήσεις εργαστήριο από το "μηδέν" και να έχεις και Raspberries για διάφορα προτζεκτάκια με χρήση του GPIO κτλπ; Εκεί θα άξιζε αλλά όχι να πάρεις 12 raspberries! Πάρε π.χ 12 refurbished λίγο πιο φθηνά (π.χ 65-70€) και τρία ή τέσσερα RPi4/4GB. Έτσι έχεις και ένα αξιοπρεπές εργαστήριο και ικανό αριθμό Pi's για δραστηριότητες και projects.

[evry]

Μια ερώτηση που είναι επίκαιρη.
Ένα Raspberry Pi 400 Personal Computer Kit κοστίζει γύρω στα 70 ευρώ. Αν βάλεις και μια οθόνη ας πούμε ότι πάει πάνω από 100. Αξίζει να πάρεις ένα τέτοιο για να το χρησιμοποιείς για internet, απλές εφαρμογές και τηλεδιασκέψεις με webex μέρες που είναι ή είναι καλύτερα να πας σε refurbished?

[alkisg]

Ευριπίδη αυτό έχει ίδια CPU με το Raspberry Pi 4, αν και είναι χρονισμένη ελαφρώς πιο γρήγορα.
Youtube παίζει μια χαρά λόγω του ότι στο Raspberry Pi OS (πρώην Raspbian) έχουν πειράξει τον chromium-browser ΚΑΙ επειδή χρησιμοποιούν επέκταση h264ify. Δηλαδή αν πας να δεις άλλο βίντεο online που δεν είναι σε h264 κωδικοποίηση, ή αν βάλεις άλλον browser π.χ. firefox, δεν θα παίζει καλά.
Και γενικότερα, επειδή η CPU των Raspberries είναι πολύ αργή, για όσες εφαρμογές αφορούν video playback/recording, που χρειάζονται πολλή CPU, θα πρέπει να ελεγθούν αν έχουν γίνει optimize ώστε να χρησιμοποιούν τον επεξεργαστή της κάρτας γραφικών του Raspberry ώστε να πάνε πιο γρήγορα. Π.χ. υπάρχουν λίγοι video players που έχουν γίνει optimize για Raspberries. Το webex μέσω chromium-browser λίγο που το δοκίμασα στο rpi4 μου δούλεψε ανεκτά για λήψη ήχου/βίντεο. Δεν δοκίμασα εκπομπή.

Αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με Raspberries, μια χαρά είναι, αλλιώς αν κάποιος το θέλει ως απλό desktop PC, θα έλεγα καλύτερα τα φτηνά mini PC από το gearbest που προανέφερα, ή refurbished...

[alkisg]

Μια Μητρόπολη ρωτούσε για αγορά tablets για την τηλεεκπαίδευση μαθητών.
Η γνώμη μου είναι ότι τα Raspberry Pi 400 είναι πολλές φορές καλύτερα από tablets.

Για tablets, αν πούμε ότι αυτά με < 2 GB RAM απορρίπτονται γιατί δεν θα μπορούν καν να τρέξουν webex μέσω browser, πάμε σε τιμή >100€. Αντίθετα το rpi 400 με 4 GB RAM είναι στα <100€.
Με tablet οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν αλλά δεν μπορούν να κάνουν ασκήσεις σε libreoffice, kturtle, scratch κλπ.
Το μειονέκτημα του rpi 400 είναι ότι προϋποθέτει την ύπαρξη μιας τηλεόρασης ή HDMI οθόνης, αλλά για την πλειονότητα των περιπτώσεων όπου αυτό υπάρχει ήδη, το αποτέλεσμα είναι καλύτερο από ένα tablet.
Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει ούτε τηλεόραση ούτε wifi, τότε ναι θα χρειαστεί tablet με κάρτα και σύνδεση 4G.

[fkoutsakas]

Τελικά αποκτήσαμε μέσω δωρεάς 15 RPs 400 για το εργαστήριο πληροφορικής το οποίο είναι στημένο σε LTPS 20.04 (θα σκέφτεστε, εμείς τα λέμε, εμείς τα ακούμε :-) )

Έλα όμως που δεν έχουν bios για να ρυθμίσω network boot ;-) Τι κάνω; Πώς τα σετάρω να μπουτάρουν από δίκτυο από το ltsp του server?

Ευχαριστώ πολύ
φιλικά
Φίλιππος

[alkisg]

Ξεκινάς με όλες τις κλασσικές οδηγίες: https://ts.sch.gr/wiki/Linux/LTSP
Οι χρήστες κλπ θα δημιουργηθούν στον LTSP server.

Και μετά επιπρόσθετα ακολουθείς και τις οδηγίες για τα Raspberry:
https://ltsp.org/docs/installation/raspios/

Δυστυχώς για την ώρα τις έχω γράψει μόνο στα Αγγλικά.

Αφού τελειώσεις, οι rpi400 clients θα πρέπει να ξεκινάνε απευθείας από το δίκτυο χωρίς να χρειάζονται κάρτα SD.

[fkoutsakas]

Λοιπόν...

Έχω ήδη στημένο και σεταρισμένο το LSTP 20.04 στο εργαστήριο πληροφορικής και το λειτούργησα με x86 υπολογιστές κατά τη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε. Θα ήθελα να διατηρήσει τη δυνατότητα bootαρίσματος μηχανημάτων x86 και ταυτόχρονα να μπορούν να μπουτάρουν και RPs 400.

Ξεκίνησα τη διαδικασία που περιγράφεις εδώ https://ltsp.org/docs/installation/raspios/ αλλά (ντρέπομαι που το λέω) μου φάνηκαν κινέζικα :-(

Είπα λοιπόν να το μεταφράσω στα ελληνικά και να το ανεβάσω εδώ https://docs.google.com/document/d/10oe4DBmxiW258Mu4T_neT-bfMzGNIpOTD5X-Kb9Bgy8/edit?usp=sharing για να μην χαλάσει η μορφοποίηση...

Άλκη μήπως θα μπορούσες να το κάνεις λίγο πιό ελληνικά; βασικά λίγο πιο αναλυτικό ώστε να φαίνεται τι κάνεις σε ποιο μηχάνημα;

Ας πούμε δεν μου είναι σαφές τι γίνεται εδώ:
το Pi 4 αποστέλλεται χωρίς κώδικα για netbooting code, συνεπώς χρειάζεται eeprom update. Χρησιμοποίησα το /lib/firmware/raspberrypi/bootloader/beta/pieeprom-2020-01-09.bin και ακολούθησα τις οδηγίες που θα βρείτε εδώ: /lib/firmware/raspberrypi/bootloader/raspberry_pi4_network_boot_beta.md.

Ούτε η ενότητα Προετοιμασία Chroot :-(

Ευχαριστώ και συγγνώμη για την ταλαιπωρία :-)

φιλικά
Φίλιππος Κ

[alkisg]

Φίλιππε το καλύτερο θα είναι να έρθεις ένα πρωί από το IRC να το δούμε live: https://ts.sch.gr/wiki/IRC
Για παράδειγμα, τα νέα rpi400 είναι πολύ πιθανό να μην χρειάζονται eeprom update, αλλά έχω μόνο ένα "παλιό" rpi4 οπότε δεν μπορώ να δοκιμάσω.

Έτσι θα πρότεινα να βάζαμε ένα δικό σου rpi400 να μπουτάρει και να βλέπαμε τα logs κλπ, πριν περάσουμε σε eeprom update.

Αν διαβάζει κανείς από το Υπουργείο το παρόν θέμα:
Θα βόλευε για κάθε νέα "περίεργη" προμήθεια εργαστηριακού εξοπλισμού όπως είναι τα Raspberries, να στέλνατε ένα αντίγραφο στην Τεχνική Στήριξη στην Πάτρα, και ένα στο ΠΛΗΝΕΤ Ιωαννίνων, ώστε να μπορούμε να τα δοκιμάζουμε και να ενημερώνουμε και τις οδηγίες αλλά και τα σχετικά λογισμικά...

Π.χ. να ανεβάσουμε έναν έτοιμο εικονικό δίσκο για Raspberries με όλα τα απαραίτητα λογισμικά για σχολεία.

[fkoutsakas]

Ευχαριστώ πολύ για την (άμεση ως συνήθως) απάντηση :-)

Θα σετάρω ένα rp αύριο ή μεθαύριο και τα μπω στο irc για να τα πούμε και να θυμηθώ και τα νιάτα μου (όταν ξημερο-βραδιαζόμασταν στο mirc ;-))

Τα λέμε λοιπόν

[alkisg]

Κάποια καινούργια rpi400 από προεπιλογής δεν κάνουν καμία προσπάθεια εκκίνησης από το δίκτυο.
Χρειάζεται να γίνουν τα παρακάτω βήματα:

1) Ενημέρωση του λειτουργικού, ώστε να πάρει την τελευταία έκδοση του firmware (the minimum supported bootloader version for custom boot modes is 2020-09-03):
sudo apt update
sudo apt full-upgrade --yes

2) Επανεκκίνηση από την κάρτα SD για να προγραμματιστεί το firmware.

3) Εκτέλεση `sudo raspi-config` και επιλογή: Advanced Options → Boot Order → Network Boot.
Επανεκκίνηση από την κάρτα SD για να προγραμματιστεί το firmware.

4) Αφαίρεση της κάρτας SD και επανεκκίνηση πλέον από το δίκτυο.

Σχετικό documentation:
https://www.raspberrypi.org/documentation/computers/raspberry-pi.html#raspi-config
https://www.raspberrypi.org/documentation/computers/raspberry-pi.html#rpi-eeprom-update
https://www.raspberrypi.org/documentation/hardware/raspberrypi/bootmodes/net_tutorial.md (deleted)
https://web.archive.org/web/20210414195419/https://www.raspberrypi.org/documentation/hardware/raspberrypi/bootmodes/net_tutorial.md
https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:2rHZYAnNpD8J:https://github.com/raspberrypi/documentation/blob/master/hardware/raspberrypi/bootmodes/net_tutorial.md+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=gr&client=ubuntu
https://gitee.com/jikexianfeng/documentation/blob/master/hardware/raspberrypi/bcm2711_bootloader_config.md