Με μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα, για μια ακόμα φορά, πως, παρά τα 15 και πλέον χρόνια ενασχόλησής μου με το μάθημα από διάφορες θέσεις, μόλις αντιλήφθηκα πως το υπό συζήτηση θέμα πιθανόν είναι ήδη απαντημένο στο βιβλίο. Και η έκπληξή μου αφορά αποκλειστικά ΕΜΕΝΑ οπότε δεν θα ήθελα να ληφθεί σε καμία περίπτωση ως άμεση ή έμμεση αιχμή για τους συναδέλφους που συμμετέχουν σε συζητήσεις σχετικά με το μηδενικό βήμα της Για. Κρίνω απαραίτητο να κάνω αυτή την επισήμανση αφού η μέχρι τώρα εμπειρία στο εξαιρετικό αυτό forum συζήτησης έχει να επιδείξει πολλές περιπτώσεις ατέρμονων συζητήσεων που συχνά καταλήγουν σε στείρες αντιπαραθέσεις που χαλούν το κλίμα συνεργασίας και ανταλλαγής απόψεων που θεωρώ απαραίτητο για την προαγωγή του μαθήματος.
Ξαναδιαβάζοντας, λοιπόν, το βιβλίο παρατηρώ τα εξής: :
1. (Παράδειγμα 10. κεφαλαίου 2 - ΠΡΩΤΗ αναφορά την εντολή ΓΙΑ) "..Οπως γίνεται φανερό, η εντολή Για...από...μέχρι περιλαμβάνει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για την επανάληψη, δηλαδή αρχική τιμή της μεταβλητής i (=1) και τελική τιμή (=100). Το βήμα μεταβολής της μεταβλητής i είναι 1, το οποίο υπονοείται και δεν σημειώνεται, όταν είναι 1..."
2. ΑΚΡΙΒΩΣ κάτω από αυτό το κείμενο, δίνεται η διαγραμματική αναπαράσταση της ΓΙΑ που χρησιμοποιεί ως συνθήκη συνέχειας την "i <= 100".
Μέχρι στιγμής, ΚΑΜΙΑ αναφορά στο πρόσημο του βήματος, απεναντίας παρουσίαση της "προφανούς" χρήσης βήματος με τιμή 1 !!
3. (Παράδειγμα 11. κεφαλαίου 2) "..το βήμα δεν μπορεί να είναι μηδέν, γιατί τότε ο βρόχος εκτελείται επ’ άπειρον..". ΠΡΩΤΗ αναφορά σε μηδενικό βήμα. Εν τούτοις, το πλαίσιο λειτουργίας της εντολής ΓΙΑ, όπως έχει ήδη οικοδομηθεί από τα προηγούμενα, “αιτιολογεί” το “ατέρμον” της συμπεριφοράς της.
Από τις, μέχρι αυτό το σημείο, περιγραφές συμπεραίνω πως η λειτουργία της ΓΙΑ είναι αυτή που περιγράφεται λεκτικά (σημείο 1) και αποδίδεται διαγραμματικά (σημείο 2) για κάθε τιμή του βήματος, ακόμα και για την τιμή μηδέν.
4. ΑΚΡΙΒΩΣ από κάτω, στο ίδιο παράδειγμα «..Είναι δυνατόν όμως το βήμα να έχει αρνητική τιμή, αρκεί η τιμή από να είναι μεγαλύτερη από την τιμή μέχρι..”. Σε αυτό το σημείο γίνεται η πρώτη αναφορά σε “διαφορετική” συμπεριφορά της ΓΙΑ, και η διαφοροποίηση αφορά σε αρνητικό βήμα.
Συμπεραίνω πως, το πλαίσιο λειτουργίας της ΓΙΑ “συμπληρώνεται” με τον όρο: “εφόσον το βήμα είναι αρνητικό, η συνθήκη συνέχειας ελέγχει την -ΜΗ- υπέρβαση της τελικής τιμής ως i >= τιμή_μέχρι”
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ, πιστεύω πως είναι ασφαλές, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ να θεωρήσουμε πως η “συμπεριφορά” της ΓΙΑ ορίζεται ως:
i <- τιμή_από
ΟΣΟ εντός_ορίων ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
…
…
i <- i + τιμή_βήματος
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Θεωρώντας πως η συνθήκη συνέχειας εντός_ορίων διαμορφώνεται ως
i <= τιμή_μέχρι (όταν τιμή_βήματος >= 0)
i >= τιμή_μέχρι (όταν τιμή_βήματος < 0)
Επιπλέον, η συγκεκριμένη ερμηνεία, ΣΥΜΦΩΝΕΙ και με τα διδαχθέντα στη Β’ Λυκείου.