Ένα σχετικό σχόλιο:
Θετικές Σπουδές, Μοντέλα & Πληροφορική
Ένας κορυφαίος επιστήμονας, ο μαθηματικός Τζον Φον Νόϊμαν, είχε πει κάπου στα μέσα του περασμένου αιώνα ότι “οι θετικές επιστήμες δεν προσπαθούν να εξηγήσουν, ούτε καν να ερμηνεύσουν, κυρίως κάνουν μοντέλα. Με ένα μοντέλο εννοείται μια μαθηματική κατασκευή η οποία με την προσθήκη ορισμένων λεκτικών ερμηνειών περιγράφει τα παρατηρούμενα φαινόμενα”.
Βέβαια, στα μέσα του περασμένου αιώνα η επιστήμη της Πληροφορικής ήταν ακόμα στα σκαριά, οπότε με πιο σύγχρονους όρους θα λέγαμε ότι ένα μοντέλο θα πρέπει να θεωρηθεί ως μία μαθηματική ή πληροφορική κατασκευή με το τελευταίο “ή” να έχει την σημασία του λογικού τελεστή της διάζευξης η οποία απαιτεί την αλήθεια τουλάχιστον ενός από τους δύο τελεστέους. Δηλαδή ένα μοντέλο σήμερα μπορεί να είναι αποκλειστικά μαθηματικό, αποκλειστικά πληροφορικό, ή συνδυασμός των δύο.
Μέχρι την ανάδυση της επιστήμης της Πληροφορικής τα μοντέλα ήταν αποκλειστικά “μαθηματικές κατασκευές” και εκφράζονταν βασικά με “διαφορικές εξισώσεις” - μια εισαγωγή προς αυτήν την κατεύθυνση είναι τα Μαθηματικά Προσανατολισμού της Γ' Λυκείου και αυτός είναι ο λόγος που οι υποψήφιοι των Θετικών Σπουδών προετοιμάζονται και εξετάζονται σ' αυτό το αντικείμενο - σε περίπτωση που κάποιος είχε την απορία. Το πρόβλημα με τις διαφορικές εξισώσεις είναι ότι συχνά είναι πολύ δύσκολη η ακριβής επίλυσή τους, για παράδειγμα το ρευστοδυναμικό μοντέλο των διαφορικών εξισώσεων Navier-Stokes είναι ένα από τα επτά Millennium Problems του ινστιτούτου Clay – προφανώς δεν είναι εύκολη δουλειά για να δίνεται ένα εκατομμύριο δολάρια ως βραβείο! Και κάπου εδώ η επιστήμη της Πληροφορικής με τις προσεγγιστικές λύσεις που προσφέρει στα παραδοσιακά μαθηματικά μοντέλα, γίνεται πρακτικά το ίδιο απαραίτητη στις Θετικές Επιστήμες και στις Επιστήμες Ζωής όσο και η επιστήμη των Μαθηματικών. Διότι, τι να τις κάνεις τις διαφορικές εξισώσεις αν δεν μπορείς να τις λύσεις;
Επομένως, για τον ίδιο λόγο που οι υποψήφιοι των Θετικών Σπουδών πρέπει να προετοιμάζονται και να εξετάζονται στα Μαθηματικά, θα πρέπει να προετοιμάζονται και να εξετάζονται και στην Πληροφορική. Πόσο μάλλον που σε ορισμένες περιπτώσεις πλέον η επιστήμη της Πληροφορικής μοντελοποιεί τα φαινόμενα αυτόνομα χωρίς την χρήση διαφορικών εξισώσεων, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με το απλό πρόγραμμα που μοντελοποιεί το μοτίβο που εμφανίζεται στο κέλυφος του οστράκου Conus Textile (Rule30, δημοσιεύτηκε από τον Wolfram το 1983). Να σημειωθεί ότι υπάρχει πληθώρα απλών προγραμμάτων αυτή τη στιγμή που μοντελοποιούν πολλά φυσικά φαινόμενα χωρίς τα παραδοσιακά μαθηματικά εργαλεία των διαφορικών εξισώσεων, από το θεμελιώδες για τις Θετικές Επιστήμες και τις Επιστήμες Ζωής φαινόμενο της διάχυσης μέχρι τα ρευστοδυναμικά φαινόμενα, το φαινόμενο της μορφογένεσης στην Βιολογία κ.α
