Είτε μας αρέσει είτε όχι, κάποιες από τις απόψεις που ακούστηκαν στα πλαίσια αυτής της συζήτησης (και ελπίζω να συνεχίσουν να ακούγονται από όσο το δυνατόν περισσότερους από εμάς) αποτελούν απόψεις των προσώπων που είναι σε θέση να διαμορφώσουν την κατάσταση στην εκπαίδευση στα επόμενα χρόνια.
Αν ο στόχος αυτής της συζήτησης είναι να βοηθήσει στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης μίας ορθολογικότερης (από τη διαφαινόμενη) άποψης για το μέλλον της Πληροφορικής (και των Πληροφορικών) στην εκπαίδευση, είναι σημαντικό να ακούγονται όλες οι απόψεις που «κυκλοφορούν» ώστε να μπορούν να «προετοιμάζονται» και οι κατάλληλες απαντήσεις. Και γιατί μόνον απαντήσεις και όχι θέσεις, απόψεις και προτάσεις !
Η ενημέρωση του κλάδου σχετικά με τα «τεκταινόμενα» (φανερά ή «παρασκηνιακά») σε χώρους λήψης αποφάσεων είναι ένα πολύ θετική, στο βαθμό που μπορεί να αποτελέσει στοιχείο για τη διαμόρφωση αποτελεσματικού «αντίλογου»
Είναι, επομένως, βασικό «ατού» για τη συζήτηση η δυνατότητα ορισμένων από τα μέλη να γνωρίζουν τι συμβαίνει, και να ενημερώνουν τους υπόλοιπους. Εξίσου βασική είναι η συμμετοχή όλων, σε ένα γόνιμο διάλογο αν αυτό μπορεί να βοηθήσει ώστε να διαμορφωθεί μία επιχειρηματολογία και να αρθρωθεί λόγος, επιστημονικά ορθός και πειστικός. Δεν είναι πάντοτε αρκετό να έχεις δίκαιο. Θα πρέπει να μπορείς και να πείσεις αυτόν που θα αποφασίσει.
Δε νομίζω ότι υπάρχει Πληροφορικός ο οποίος να πιστεύει ότι η διδασκαλία της Αλγοριθμικής μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει απομονωμένα από τον προγραμματισμό.
Οι δύο αυτοί όροι, Αλγοριθμική / Προγραμματισμός είναι αλληλένδετοι.
Σε άρθρο του στο Scientific American (Απρίλιος 1977), ο Donald Knuth ορίζει τον αλγόριθμο ως «...
an algorithm is a set of rules for getting specific output from a specific input. Each step must be so precisely defined that it can be translated into computer language and executed by a machine». Αυτός ο ορισμός νομίζω θέτει, αρκετά κομψά, τη σχέση ανάμεσα στους όρους Αλγοριθμική Προγραμματισμός.
Σε άλλο του άρθρο, με τίτλο
Computer Science and its relation to Mathematics που δημοσιεύτηκε το 1973 στο περιοδικό American Scientist (και στη συνέχεια, το 1974 στο περιοδικό The American Mathematical Monthly) θέτει, διαπραγματεύεται και απαντά στην ερώτηση «Is computer science part of Mathematics» καταλήγοντας ότι αν και, σε πολλές περιπτώσεις, είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τα όρια ανάμεσα σε κάποιες επιστήμες (αναφέρει το παράδειγμα των: physical chemistry και chemical physics) εντούτοις είναι εύκολο να διακρίνει κανείς τις διαφορετικές οπτικές γωνίες ανάμεσα στα μαθηματικά και την Πληροφορική. Θα ήταν υπερβολή να αναφέρω εδώ το πλήρες παράδειγμα που χρησιμοποιεί, αποδεικνύει όμως πως η απάντηση που δίνουν τα μαθηματικά σε πολλά προβλήματα είναι συχνά πρακτικά άχρηστη από πλευράς Πληροφορικής. Η προσέγγιση για την επίλυση του προβλήματος σε προγραμματιστικό περιβάλλον χρειάζεται μία εντελώς
διαφορετική οπτική γωνία.
Θα μπορούσε επομένως κανείς εύκολα να υποστηρίξει ότι κάποιος που έχει διδαχθεί και υιοθετεί μία συγκεκριμένη οπτική γωνία για την επίλυση προβλημάτων, είναι δυσκολότερο να διδάξει αποτελεσματικά μία διαφορετική οπτική γωνία από εκείνον που τη διδάχτηκε και τη χρησιμοποιεί ως κατ εξοχήν εργαλείο σκέψης. Αυτό επομένως απαντά νομίζω κατ αρχήν στο ερώτημα της «ισοδυναμίας» πληροφορικών και μαθηματικών στην ανάθεση διδασκαλίας της Αλγοριθμικής / Προγραμματισμού.
Στο ίδιο άρθρο, σε επόμενη παράγραφο με τίτλο (Educational Side Effects) αναφέρεται και στις «παρενέργειες» που έχει η αμφιλεγόμενη αυτή σχέση των δύο επιστημών στην εκπαίδευση των αντίστοιχων επιστημόνων, παρουσιάζοντας ως επιχείρημα το γεγονός ότι «
...a person does not really understand something until after teaching it to someone else...» Το νόημα της παραπάνω πρότασης εξηγείται στη συνέχεια «
...a person does not really understand something until after teaching it to a computer, i.e. expressing it as an algorithm.. The automated computer really forces the precision of thinking which is alleged to be a product of any study of mathematics. An attempt to formalize things as algorithms leads to a much deeper understanding than if we simply try to comprehend things in the traditional way...»
Είναι, νομίζω, ξεκάθαρος και διακριτός ο ρόλος των δύο επιστημών όσο ξεκάθαρη και διακριτή είναι, από την άλλη, και η σχέση Αλγοριθμικής / Προγραμματισμού. Παρόλα αυτά, όλοι γνωρίζουμε τα ...λεγόμενα για τη γυναίκα του Καίσαρα (δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να το δείχνει). Αντίστοιχα, και εμείς δεν αρκεί να έχουμε δίκαιο, πρέπει να βρούμε τρόπο να το δείξουμε. Όμως, και σε αυτή την περίπτωση, δεν είμαι σίγουρος ότι με τον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα στην εκπαίδευση, ακόμα και αυτό θα ήταν αρκετό. Για να πεισθεί κάποιος, πρέπει κατ αρχήν να το θέλει. Η επιχειρηματολογία, όσο σωστή και αν είναι, αν γίνεται μέσα σε ένα κλίμα συγκρούσεων και προσωπικών αντεγκλήσεων συνήθως «μειώνει» αυτή τη θέληση. Όταν είσαι πιο αδύναμος δεν επιλέγεις τη σύγκρουση (Sun Tzu: Η τέχνη του πολέμου, 400 π. Χ.
) Χρειάζεται επομένως μία προσέγγιση που θα εστιάσει στο πραγματικό πρόβλημα, και αυτό είναι, πιστεύω, η απόδειξη (beyond reasonable doubt) του ξεκάθαρου κέρδους, για την εκπαίδευση, της σωστής και μεθοδικής ενσωμάτωσης της Πληροφορικής στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η ερμηνεία του όρου «ξεκάθαρο παιδαγωγικό προϊόν» στο οποίο αναφέρθηκε και ο κύριος Παπαδόπουλος.
Συγγνώμη για την έκταση της απάντησης. Ελπίζω η συζήτηση να συνεχιστεί με ΟΛΟΥΣ τους προλαλήσαντες, και ακόμη περισσότερους από το σώμα των συναδέλφων που αγωνιούν για το μέλλον του μαθήματος και γενικότερα της Πληροφορικής στη Εκπαίδευση. Ας προσπαθήσουμε όμως να το κάνουμε με ένα τρόπο που θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του ... εγχειρήματος.
Συναδελφικά,
