Ελαφριά διανομή: Debian/LXDE

[alkisg]

Για παλιά μηχανήματα με <=256 MB RAM, μπορεί να χρειαστούμε μια τοπική εγκατάσταση, είτε ως εναλλακτική αν ο LTSP server έχει π.χ. πρόβλημα hardware, είτε γιατί δεν μας κάνει το LTSP π.χ. λόγω κακού τοπικού δικτύου.

Μετά από δοκιμές διάφορων διανομών (knoppix, puppy, slitaz, tinycorelinux κ.α.), καλύτερη λύση με μεγάλη διαφορά από τις άλλες μου φαίνεται το Debian με γραφικό περιβάλλον LXDE. Πλήρως εξελληνισμένο και με εξαιρετικά χαμηλές απαιτήσεις σε RAM.

Για μηχανήματα με > 128 MB RAM η default εγκατάσταση είναι μια χαρά, δεν χρειάζεται κάποιον ιδιαίτερο οδηγό εγκατάστασης.
Για μηχανήματα με 48-128 MB RAM, προτείνω να αλλαχθεί το /etc/inittab ώστε να ξεκινάει το σύστημα σε single user mode, αποφεύγοντας έτσι την φόρτωση πολλών services. Οι δύο γραμμές που χρειάζονται αλλαγή, είναι:

# The default runlevel.
id:S:initdefault:

# What to do in single-user mode.
~~:S:wait:su -l -c startx user

Επισυνάπτεται screenshot όπου φαίνεται ότι χρησιμοποιεί 26 από τα 42 MB μνήμης RAM. 

[poursali]

Άλκη, live cd υπάρχει (και που) να το δοκιμάσουμε;

[alkisg]

Hybrid CD, δηλαδή με επιλογές και για live session και για γραφική εγκατάσταση αλλά και για εγκατάσταση σε κατάσταση κειμένου:
http://cdimage.debian.org/debian-cd/6.0.1-live/i386/iso-hybrid/debian-live-6.0.1-i386-lxde-desktop.iso

Αν έχετε < 128 ΜΒ επιλέξτε "text mode" κατά την εκκίνηση, ώστε να είναι πιο άνετη η εγκατάσταση, ενώ το τελικό σύστημα θα έχει εννοείται και γραφικά.

[odysseas]

Άλκη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάρτηση.

Να ρωτήσω τί εφαρμογές δοκίμασες και πως τις σήκωσε το μηχάνημα;

[aspd]

Πολύ χρήσιμη στήλη. Πέρισυ με είχε πιάσει μανία να βάλω linux σε ό, τι έβρισκα μπροστά μου και έψαχνα για ελαφρές διανομές. Νομίζω ότι είχα κατεβάσει τα damm small linux (τρέχει σε 486 και 16 ΜΒ RAM), puppy linux (φτάνουν 256ΜΒ RAM) και deli linux. Το puppy το θυμάμαι να τρέχει σε γραφικό περιβάλλον. Είχε και ένα σκυλάκι. Τα άλλα δε θυμάμαι τι έκαναν.
Σε σχολεία υπάρχουν πάντα μηχανήματα που μόνο με linux μπορούν να σταθούν ακόμα.

 

[alkisg]

Να ρωτήσω τί εφαρμογές δοκίμασες και πως τις σήκωσε το μηχάνημα;

Οι εφαρμογές δεν εξαρτώνται ιδιαίτερα από τη διανομή, παρά από τη διαθέσιμη RAM (αυτή που αφήνει ελεύθερη η διανομή).

Π.χ. firefox + flash + youtube ε, θέλουν > 256 MB ελεύθερη RAM μόνα τους ανεξαρτήτως λειτουργικού.
Χωρίς flash, ο ενσωματωμένος iceweasel καλά τα πάει ακόμα και με 128 MB RAM συνολικά.
Για λιγότερη RAM, υπάρχουν και πιο ελαφριοί browsers, π.χ. dillo, αλλά ουσιαστικά είναι μόνο για ώρα ανάγκης.

Openoffice επίσης είναι βαρύ, ενώ abiword και gnumeric είναι πανάλαφρα.

Γενικά οι προεπιλεγμένες εφαρμογές του LXDE πάνε αποδεκτά με >= 128 RAM.
Φυσικά, τέτοια παλιά μηχανήματα πάνε ασύγκριτα καλύτερα ως LTSP thin clients.

Νομίζω ότι είχα κατεβάσει τα damm small linux (τρέχει σε 486 και 16 ΜΒ RAM), puppy linux (φτάνουν 256ΜΒ RAM) και deli linux.

Το deli linux είναι ό,τι πιο ελαφρύ έχω δει, με το damn small linux να έρχεται λίγο πίσω του.
Αλλά και τα δύο έχουν πεθάνει σαν διανομές, δεν είχαν κανένα update για χρόνια, και βασίζονται στον αρχαίο 2.4 kernel.
Επίσης όχι μόνο δεν είναι εξελληνισμένα αλλά από default δεν υποστηρίζουν καν πληκτρολόγηση ελληνικών.
Δεν νομίζω ότι αξίζει κανείς να επενδύσει καθόλου χρόνο πάνω τους, ούτε καν για δοκιμή.

[aspd]

Εγκατέστησα το Debian με γραφικό περιβάλλον LXDE και δε έχει απολύτως καμία σχέση με τις αρχαιολογίες που δοκίμαζα πέρισυ. Έχει ωραίο περιβάλλον (με ένα ωραίο μπλε desktop), o browser iceweasel είναι μια χαρά, έχει openoffice και η εγκατάσταση έμοιαζε με τις άλλες εγκαταστάσεις ubuntu.

Υ.Γ.
Σε έναν υπολογιστή που δοκίμαζα δεν εμφάνιζε δείκτη ποντικιού. Σε έναν άλλον εμφανιζόταν κανονικά ο δείκτης του ποντικιού, έκανα την εγκατάσταση κανονικά, απλώς κάποια στιγμή με πέταξε στο μενού της εγκατάστασης στη γραμμή που έλεγε κάτι για μεταγωγέα πακέτων ή κάπως έτσι. Προχώρησα στην επόμενη γραμμή που είχε το grub και δε με ξαναενόχλησε. 
Το partition το έβαλα ext3. Τι πρέπει να είναι;

[alkisg]

Το partition καλό είναι να είναι ext4. Για το δείκτη, υποψιάζομαι θέμα της κάρτας γραφικών, δοκίμασε να πατήσεις "e" στον grub και να περάσεις παράμετρο "nomodeset" δίπλα στο "quiet".

Όταν η RAM είναι χαμηλή, ένα swap partition/file γύρω στα 512 MB είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του συστήματος, αλλιώς μπορεί να διακόπτονται άγαρμπα οι εφαρμογές που εξαντλούν τη RAM.

[jtsop]

το λινκ δεν λειτουργεί. στην 6.0.3 δεν υπάρχει iso hybrid.

νομίζω το σωστό είναι το: http://cdimage.debian.org/debian-cd/6.0.3/i386/iso-cd/debian-6.0.3-i386-xfce+lxde-CD-1.iso

Hybrid CD, δηλαδή με επιλογές και για live session και για γραφική εγκατάσταση αλλά και για εγκατάσταση σε κατάσταση κειμένου:
http://cdimage.debian.org/debian-cd/6.0.1-live/i386/iso-hybrid/debian-live-6.0.1-i386-lxde-desktop.iso

Αν έχετε < 128 ΜΒ επιλέξτε "text mode" κατά την εκκίνηση, ώστε να είναι πιο άνετη η εγκατάσταση, ενώ το τελικό σύστημα θα έχει εννοείται και γραφικά.

[alkisg]

Υπάρχει iso-hybrid φάκελος και για τη νέα 6.0.3 έκδοση:
http://cdimage.debian.org/debian-cd/current-live/i386/iso-hybrid/debian-live-6.0.3-i386-lxde-desktop.iso

[gidarakos]

Σε ένα παλιό φορητό HP Compaq Business Notebook nx9000 εμφανίζεται κανονικά το boot menu αλλά γίνεται "πάγωμα" πληκτρολογίου (δεν παίζει ούτε το CAPSLOCK), οπότε δεν μπορείς να πατήσεις ούτε το enter για να επιλέξεις κάτι. Υπάρχει κάποια λύση;

[alkisg]

Λες για το boot menu του live cd, ή για το boot menu μετά την εγκατάσταση;
Αν λες για το live cd, δοκίμασε με το μη-live:
http://cdimage.debian.org/debian-cd/6.0.4/i386/iso-cd/debian-6.0.4-i386-xfce+lxde-CD-1.iso

[gidarakos]

Το boot menu του live cd εννοώ.
Δοκίμασα το μη-live αλλά πάλι το ίδιο πρόβλημα: Στη αρχική οθόνη εμφανίζει σε γραφικό περιβάλλον 3 επιλογές lxde, xfce και system rescue αλλά το πληκτρολόγιο πάλι freeze, άρα χωρίς δυνατότητα επιλογής για συνέχεια..

[alkisg]

Το ποντίκι δουλεύει; μπορείς να πατήσεις επόμενο κτλ; Με εξωτερικό πληκτρολόγιο δουλεύει;
Δοκίμασε και να περάσεις acpi=off σαν παράμετρο στον kernel (αυτό γίνεται από την εντελώς αρχική οθόνη εκκίνησης).

[gidarakos]

Το ποντίκι δουλεύει;

όχι στη γραφική οθόνη δεν εμφανίζεται ούτε καν ο δείκτης του ποντικιού.

μπορείς να πατήσεις επόμενο κτλ;

όχι ούτε το tab.

Με εξωτερικό πληκτρολόγιο δουλεύει;

όχι ούτε με ps/2 ούτε με usb. Ούτε και εξωτερικό ποντικι ps/2, usb.

Δοκίμασε και να περάσεις acpi=off σαν παράμετρο στον kernel (αυτό γίνεται από την εντελώς αρχική οθόνη εκκίνησης).

Πριν εμφανιστεί το γραφικό περιβάλλον (boot menu) στο οποίο "κολλάει" πληκτολόγιο-ποντίκι, εμφανίζεται μια text γραμμή η οποία γράφει "ISOLINUX 4.02 debian-20101014 ETCD Copyright (C) 1994-2010 H. Peter Anvin et al".
Πριν εμφανιστεί αυτή η text γραμμή πατάω esc. Εμφανίζεται η λέξη "aborted" κσι στην επόμενη γραμμή "boot:" με δρομέα να αναβοσβήνει, αλλά πάλι το πληκτρολόγιο δεν παίζει.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να περαστούν οι παράμετροι στο kernel;
Μήπως πρέπει να κάνω άλλη ενέργεια;

[alkisg]

Απ' ότι φαίνεται, το syslinux/isolinux και πιθανώς και το pxelinux έχουν κόλλημα με το laptop σου.
Πιθανώς επίσης αν γίνει η εγκατάσταση, οπότε και θα χρησιμοποιείται grub, να μην υπάρχει πρόβλημα. Να μερικές ιδέες που μπορείς να δοκιμάσεις:

• Αν έχει ήδη Windows, να εγκαταστήσεις το win32-loader στην κανονική του μορφή (όχι στην ipxe), όπου εγκαθιστά το Debian μέσω δικτύου. Αυτό χρησιμοποιεί grub.
• Μπορείς να δοκιμάσεις να το μπουτάρεις μέσω δικτύου, π.χ. σαν LTSP client, για να δεις αν υποστηρίζει γενικά το Linux. Το ipxe cd ίσως φανεί χρήσιμο.
• Μπορείς να εγκαταστήσεις κάπου το πακέτο grub-rescue-pc και να γράψεις το αρχείο /usr/lib/grub-rescue/grub-rescue-cdrom.iso που περιέχει, σε ένα cd, και να δοκιμάσεις αν μπουτάρει με αυτό χωρίς να κολλάει.
• Στη χειρότερη, μπορείς να βγάλεις το δίσκο και να τον βάλεις κάπου αλλού και να κάνεις εκεί την εγκατάσταση, και μετά να τον μεταφέρεις ξανά στο laptop.

[gidarakos]

Αν έχει ήδη Windows, να εγκαταστήσεις το win32-loader στην κανονική του μορφή (όχι στην ipxe), όπου εγκαθιστά το Debian μέσω δικτύου. Αυτό χρησιμοποιεί grub

OK, δούλεψε το grub, αλλά με αυτό τον τρόπο ξεκινάει να κάνει εγκατάσταση το κανονικό debian και όχι το LXDE. Μπορεί να γίνει κάτι γι' αυτο;

•Μπορείς να δοκιμάσεις να το μπουτάρεις μέσω δικτύου, π.χ. σαν LTSP client, για να δεις αν υποστηρίζει γενικά το Linux. Το ipxe cd ίσως φανεί χρήσιμο.
•Μπορείς να εγκαταστήσεις κάπου το πακέτο grub-rescue-pc και να γράψεις το αρχείο /usr/lib/grub-rescue/grub-rescue-cdrom.iso που περιέχει, σε ένα cd, και να δοκιμάσεις αν μπουτάρει με αυτό χωρίς να κολλάει.

Αυτά τα προτείνεις γενικά για να δούμε το boot και όχι για εγκατάσταση του LXDE;

Για την εγκατάσταση του LXDE προτείνεις μόνο το τελευταίο;

μπορείς να βγάλεις το δίσκο και να τον βάλεις κάπου αλλού και να κάνεις εκεί την εγκατάσταση, και μετά να τον μεταφέρεις ξανά στο laptop.

[alkisg]

OK, δούλεψε το grub, αλλά με αυτό τον τρόπο ξεκινάει να κάνει εγκατάσταση το κανονικό debian και όχι το LXDE. Μπορεί να γίνει κάτι γι' αυτο;

Το LXDE είναι ένα από τα γραφικά περιβάλλοντα που υποστηρίζει το κανονικό Debian. Ο installer θα πρέπει να έχει είτε επιλογή γραφικού περιβάλλοντος είτε δυνατότητα εγκατάστασης minimal συστήματος, οπότε και βάζεις το πακέτο lxde στη συνέχεια.
Επίσης γίνεται να αντιγράψεις τον kernel και το initrd από το CD στο σκληρό σου, ώστε να ξεκινήσει στην αρχή ο grub και μετά να συνεχίσει από το CD, αλλά θέλει λίγο χρόνο μέχρι να γράψω αναλυτικά τα βήματα οπότε δοκίμασε πρώτα το παραπάνω.

[gidarakos]

Η εγκατάσταση του debian είχε επιλεγμένο ένα check box αν θέλεις γραφικό περιβάλλον.
Το άφησα με γραφικό, κατέβασε αρκετά από το internet και μετά από λίγο gnome debian έτοιμο.. αλλά αργό!!!
Στη συνέχεια εγκατέστησα το LXDE και στην επόμενη επανεκκίνηση επέλεξα συνεδρία LXDE - την οποία κρατάει επιλεγμένη σε κάθε επανεκκίνηση - και η LXDE συνεδρία έτοιμη.

Χρειάζεται να κάνουμε κάτι επιπλέον; Δηλαδή το περιβάλλον είναι το ίδιο "ελαφρύ" σα να είχαμε χρησιμοποιήσει το debian/LXDE cd;

[alkisg]

Περίπου το ίδιο είναι. Αλλά όπως είπα αν η RAM δεν επαρκεί (πόση έχει;) και γίνεται συνεχές swap στο δίσκο, ακολουθώντας το κολπάκι που αναφέρω αρχικά για την εκκίνηση σε single mode αποφεύγονται πάρα πολλά services οπότε απελευθερώνεται μνήμη.

[gidarakos]

256MB αλλά διαθέσιμη 180κάτι γιατί μας "τρώει" και η κάρτα γραφικών.
Δοκίμασα τη λύση αλλά δεν πρόσεξα και άφησα τη λέξη user ενώ μάλλον θα πρέπει να μπει το όνομα του χρήστη που κάνει logon.

Το πρόβλημα τώρα είναι ότι κολλάει με ένα συνεχόμενο μήνυμα "Unknown id: user". Έχουμε λύση;

[alkisg]

Για μηχανήματα με > 128 MB RAM η default εγκατάσταση είναι μια χαρά, δεν χρειάζεται κάποιον ιδιαίτερο οδηγό εγκατάστασης.

Δηλαδή δεν έπρεπε να ασχοληθείς, το μπλέξιμο αξίζει μόνο αν ο υπολογιστής έχει κάτω από 128 RAM.
Τώρα πάτα "e" στον grub, και πρόσθεσε init=/bin/bash σαν παράμετρο του kernel. Μετά Ctrl+X για να μπουτάρει.
Όταν σου βγει σε κονσόλα γράψε mount -o remount,rw / και τελικά με κάποιον editor ξαναφτιάξε το αρχείο /etc/inittab όπως ήταν.

[gidarakos]

Το είχα δει αλλά είπα να το δοκιμάσω.. τέλως πάντων από Δευτέρα θα το διορθώσω.. Ευχαριστώ πάντως για τη βοήθεια.

Κάτι άλλο.. επειδή έχεις πει ότι έχεις δοκιμάσει puppy, θα ήθελα να ρωτήσω τη γνώμη σου - αν το έχεις δει - για το ελληνικό puppy.. το puppel.

[alkisg]

Έχω δοκιμάσει πολλές ελαφριές διανομές, και το puppel. Όλες καλές αλλά προσωπικά καμία δεν θεωρώ ότι έχει καλύτερες επιδόσεις ή μικρότερες απαιτήσεις από το Debian, οπότε και δεν έχω λόγο να τις προτιμήσω και να χάσω το αποθετήριό του με τις δεκάδες χιλιάδες εφαρμογές ή ακόμα και την out of the box υποστήριξη ελληνικών ή την διαρκή υποστήριξη ή τις νεότατες εκδόσεις προγραμμάτων κτλ.
Εξαίρεση αποτελούν (1) οι πολύ παλιές διανομές όπως DSL και Deli που χρησιμοποιούν 2.4 kernel και δεν συντηρούνται εδώ και χρόνια αλλά είναι πανάλαφρες, και (2) το tinycorelinux που χρησιμοποιεί busybox αντί για core GNU utils και xvesa αντί για xorg και έχει πολύ μικρό μέγεθος (10 Mb) και μπουτάρει τάχιστα, αλλά δυστυχώς το xvesa είναι και ο λόγος που δεν υποστηρίζει ελληνικά, και όταν αντικαθίσταται με xorg έρχεται κι αυτό κοντά στις επιδόσεις/απαιτήσεις του Debian, χάνοντας τα πλεονεκτήματά του.

[gidarakos]

πρόσθεσε init=/bin/bash σαν παράμετρο του kernel.

Αυτό απ' ότι είδα πρέπει να προστεθεί στο τέλος της γραμμής που ξεκινάει με linux /boot/...

Έκανα τις αλλαγές με τον vi και μπούταρα κανονικά.

Επειδή όμως όπως σου είπα ήθελα να το δοκιμάσω ξανά έκανα τις αλλαγές με σωστό όνομα χρήστη (όπου user) και τώρα μου βγάζει:

X: user not authorized to run the x server, aborting

και δεν συνεχίζει.

Στη συνέχεια ξαναμπήκα να διορθώσω το /etc/inittab αλλά τώρα μου το βγάζει readonly όταν πάω να το σώσω με τον vi και δεν μπορώ να το αλλάξω.

Υ.Γ. Αν νομίζεις ότι έχει μπερδευτεί πολύ το θέμα δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί ίσως δοκιμάσω να στήσω και το puppel.

[alkisg]

Επιμένω ότι με τη RAM που έχεις δεν αξίζει τον κόπο να το παιδεύεις για single mode... οπότε αν θες να δοκιμάσεις το puppel, προχώρα το, μην ασχολείσαι με το inittab.

[gpilix]

Και το καινούριο cd http://ftp.acc.umu.se/debian-cd/6.0.5/i386/iso-cd/debian-6.0.5-i386-xfce+lxde-CD-1.iso

[yiannis]

Και το Lubuntu δεν είναι κάτι ανάλογο; Με LΧDE και αυτό και με μικρότερες απαιτήσεις από το Ubuntu. Το Debian είναι ακόμα πιο ελαφρύ;

[alkisg]

Ναι ανάλογο είναι και το Lubuntu, αλλά το Debian είναι γενικότερα κάπως πιο ελαφρύ από το Ubuntu.
Π.χ. στην 12.04 το initramfs του Ubuntu (ανεξαρτήτως desktop environment) είναι πολύ μεγάλο και έτσι το σύστημα δεν μπουτάρει καν με 64 MB RAM, ενώ στο Debian δεν έχει plymouth κτλ και μπουτάρει ακόμα και με 48 MB RAM.
Άλλο π.χ., στη 12.04 δεν υποστηρίζονται παλιοί επεξεργαστές τύπου "586" αλλά μόνο "686", οπότε π.χ. οι AMD K6 δεν παίζουν, βγάζουν μήνυμα ότι δεν υποστηρίζεται η εντολή cmov. Αντίθετα, στο Debian παίζουν κανονικά, αφού υποστηρίζει μέχρι και 486.
Τέλος, το Lubuntu αναγκαστικά χρησιμοποιεί και τις τεχνολογίες που προτείνει η Canonical, π.χ. upstart, pulseaudio, lightdm κτλ, μερικές από τις οποίες είναι περιττές για καταστάσεις με πολύ λίγη RAM.

Εν ολίγοις, αν ο Η/Υ έχει >= 256 RAM προτείνω Lubuntu, αν έχει 128-256 προτείνω Debian/LXDE, κι αν έχει <= 128 προτείνω πείραγμα ώστε να μπαίνει σε single mode όπως περιγράφω στο αρχικό μήνυμα.

[yiannis]

Είμαι οριακά για τη δοκιμή που θέλω να κάνω σε ένα Compaq Presario 714EA Notebook PC, με AMD Mobile Duron 1GHz, 256MB RAM και 20GB HDD. Μάλλον θα δοκιμάσω πρώτα με Lubuntu που μου φαίνεται πιο οικείο και αν δεν δουλεύει αρκετά καλά, θα δοκιμάσω και το Debian/LXDE.

Προς το παρόν, με windows xp (με όλα τα updates), microsoft security essentials, σέρνεται, ακόμα και με βασική χρήση internet!!! Είναι εκνευριστικότατος!!! Ελπίζω να ξαναγίνει χρηστικός!

[yiannis]

Να ρωτήσω κάτι ακόμα: σε ένα αρχαίο laptop με mobile celeron 600MHz, 64ΜΒ RAM και 6GB HDD, έχει καμία πιθανότητα να δουλέψει ανεκτά το Debian/LXDE; Ή κάποια άλλη διανομή;

[alkisg]

Αν του βάλεις κι άλλη RAM, ναι.
Χωρίς RAM, μόνο σαν thin client, ή Windows 98, Damn Small Linux, Deli Linux (δηλαδή 2.4 kernel, xvesa) κτλ.