Οδηγός εγκατάστασης ΣΕΠΕΗΥ με Ubuntu 12.04 LTSP/sch-scripts/epoptes

[alkisg]

Οι εφαρμογές LTSP, sch-scripts και Επόπτης, καθώς και οι σχετικές οδηγίες εγκατάστασης και διαχείρισης του λειτουργικού συστήματος Ubuntu 12.04 σε σχολικά εργαστήρια Πληροφορικής είναι έτοιμα.
Οι οδηγίες βρίσκονται στη διεύθυνση: http://ts.sch.gr/wiki/Linux/LTSP

Εν ολίγοις, μπορεί με αυτά να στηθεί ένα ΣΕΠΕΗΥ σε καμιά ώρα, χωρίς να πειραχτεί καθόλου ο σκληρός δίσκος των clients αφού η εγκατάσταση γίνεται μόνο στο server και οι clients φορτώνουν το λειτουργικό μέσω τοπικού δικτύου.
Κύρια χαρακτηριστικά:

• Όλα τα λογισμικά που χρησιμοποιούνται είναι ανοικτού κώδικα.
• Υποστηρίζονται και αρχαία εργαστήρια (ελάχιστο: 128 Mb RAM) αλλά και εντελώς σύγχρονα.
• Τα sch-scripts είναι το εργαλείο του Υπεύθυνου ΣΕΠΕΗΥ, και διευκολύνουν την εγκατάσταση, έχουν δυνατότητες μαζικής δημιουργίας αλλά και μετέπειτα επεξεργασίας χρηστών, αυτοματοποιημένη δημιουργία κοινόχρηστων φακέλων κτλ.
• Το λογισμικό διαχείρισης τάξης Επόπτης (παρόμοιο με τα iTalc, NetOp, NetSupport κτλ) μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους καθηγητές που διδάσκουν στο εργαστήριο, και επιτρέπει την εκπομπή της οθόνης των καθηγητών, την παρακολούθηση των οθονών των μαθητών, το κλείδωμα της οθόνης τους ή την απομακρυσμένη εκτέλεση προγραμμάτων, και πολλά άλλα.
• Τα αποθετήρια λογισμικού της Υπηρεσίας Τεχνικής Στήριξης ΣΕΠΕΗΥ περιλαμβάνουν εκπαιδευτικές εφαρμογές αλλά και διορθώσεις σε πακέτα του Ubuntu.
• Η νέα έκδοση του LTSP παράγει τον εικονικό δίσκο των clients από τον ίδιο το δίσκο του server, κάνοντας πολύ ευκολότερη τη διαχείριση των προγραμμάτων και των ρυθμίσεων του εργαστηρίου.

Κάποια γνωστά προβλήματα τα οποία δεν είναι αποτρεπτικά για τη χρήση της λύσης και θα λυθούν σιγά σιγά με τις ενημερώσεις του λειτουργικού:

• Το προεπιλεγμένο περιβάλλον Unity του Ubuntu είναι αρκετά βαρύ και ασταθές. Για τους clients έχουμε καθορίσει να χρησιμοποιούν το παλιότερο interface με την οδηγία LDM_SESSION="gnome-fallback". Για το server, προτείνεται ο καθηγητής σε κάποια στιγμή να επιλέξει κι αυτός την συνεδρία "Gnome classic - no effects" από την οθόνη σύνδεσης.
• Υπάρχει ένα θέμα με το ελληνικό πληκτρολόγιο: όσοι καθηγητές δουλεύουν στο server δεν έχουν εξ' αρχής ενεργοποιημένη την εναλλαγή ελληνικών/αγγλικών με το alt+shift. Για τους clients το έχουμε λύσει με τα sch-scripts, για το server μέχρι το Ubuntu να λύσει το πρόβλημα προσθέστε χειρωνακτικά το ελληνικό layout από τις ρυθμίσεις συστήματος.
• Το Ubuntu γενικά βγάζει αρκετά μηνύματα του τύπου "Ανιχνεύτηκε πρόβλημα, να αναφερθεί;". Αγνοήστε τα και πατήστε άκυρο, δεν έχουν σχέση με τη λύση που προτείνεται, λογικά θα έρθουν updates που θα λύνουν τα προβλήματα αυτά.
• Εάν σε κάποιον client εξαφανιστούν τα panels, επιλέξτε τον από τον Επόπτη και κάντε δεξί κλικ → εκτέλεση αυτής της εντολής:
  gconftool-2 --recursive-unset /apps/panel && killall gnome-panel
• Το wiki με τις οδηγίες εγκατάστασης έχει μόνο τις βασικές οδηγίες προς το παρόν, αλλά ο στόχος είναι να συμπεριλάβει όλες τις απαραίτητες οδηγίες ακόμα και για εξεζητημένες περιπτώσεις, οπότε θα ενημερώνεται τακτικά.

Καλοδούλευτα!

[Δημήτρης Γκίνης]

+1

[odysseas]

Πολλά συγχαρητήρια για την εξαιρετική δουλειά. Σας ευχαριστούμε!

[thana$i$]

Εξαιρετικοί όπως πάντα. Καλορίζικο και σας εύχομαι υγεία και δύναμη και για το 14.4.

[aspd]

Ευχαριστούμε πολύ για τη νέα έκδοση, την οποία προσπαθώ να συνηθίσω.
Έστησα τα ubuntu και τα sch-scripts.
Πού είναι τα sch-scripts και το epoptes; Έψαξα στα εικονίδια και τα μενού, αλλά δεν τα είδα πουθενά .

Στήνοντας τα ubuntu 12.04 έβαλα να έχω το /home σε άλλο partition (ext3), εκείνο που είχα σα  /home στα ubuntu 10.04.  Δε βλέπω να το έχει πάρει. Φαντάζομαι ότι κάτι δε θα έκανα καλά, γιατί να μη γίνεται είναι αδύνατο!

[alkisg]

Ευχαριστούμε πολύ για τη νέα έκδοση, την οποία προσπαθώ να συνηθίσω.
Έστησα τα ubuntu και τα sch-scripts.
Πού είναι τα sch-scripts και το epoptes; Έψαξα στα εικονίδια και τα μενού, αλλά δεν τα είδα πουθενά .

Το προεπιλεγμένο περιβάλλον Unity του Ubuntu είναι αρκετά βαρύ και ασταθές. Για τους clients έχουμε καθορίσει να χρησιμοποιούν το παλιότερο interface με την οδηγία LDM_SESSION="gnome-fallback". Για το server, προτείνεται ο καθηγητής σε κάποια στιγμή να επιλέξει κι αυτός την συνεδρία "Gnome classic - no effects" από την οθόνη σύνδεσης.

Δηλαδή πιο αναλυτικά, κάνεις logout, διαλέγεις το όνομά σου στην οθόνη σύνδεσης, μετά πατάς το logo του ubuntu λίγο δεξιά και πάνω από το όνομά σου, και επιλέγεις "Gnome fallback (no effects)" και βρίσκεις την υγειά σου!
Εφαρμογές → Διαδίκτυο → Epoptes
Εφαρμογές → Εργαλεία συστήματος → Διαχείριση συστήματος → Διαχείριση ΣΕΠΕΗΥ

Στήνοντας τα ubuntu 12.04 έβαλα να έχω το /home σε άλλο partition (ext3), εκείνο που είχα σα  /home στα ubuntu 10.04.  Δε βλέπω να το έχει πάρει. Φαντάζομαι ότι κάτι δε θα έκανα καλά, γιατί να μη γίνεται είναι αδύνατο!

Ναι γίνεται, κάποιο λαθάκι θα έκανες στο διάλογο των κατατμήσεων κατά την εγκατάσταση του λειτουργικού. Μέσα στο καλοκαίρι θα γράψουμε στο wiki και πιο αναλυτικές οδηγίες για διάφορες περιπτώσεις προετοιμασίας των κατατμήσεων (π.χ. με sudo mount /dev/sda1 /mnt; sudo mv /mnt/* /mnt/srv; sudo umount /mnt ακριβώς πριν πατήσουμε διπλό κλικ στην εγκατάσταση, κρατάμε αντίγραφο όλης της παλιάς εγκατάστασης, και μπορούμε άνετα να ξαναγυρίσουμε σ' αυτήν αν το θελήσουμε).
Ανέβασε τα αποτελέσματα των παρακάτω εντολών:

Κώδικας: shell

sudo blkid
sudo cat /etc/fstab

[aspd]

administrator@server:~$ sudo blkid
[sudo] password for administrator:
/dev/sda1: UUID="1a744f4e-d7a9-44b6-88c2-ec9b3b08a474" TYPE="ext4"
/dev/sda2: LABEL="win7" UUID="2D7C40B839173448" TYPE="ntfs"
/dev/sda3: UUID="af562d85-f4a3-4b51-a49c-b45dc94400b2" TYPE="ext4"
/dev/sda5: UUID="b8e50c8c-c89a-4d76-8ddf-4da828d9852d" TYPE="ext3"
/dev/sda6: UUID="f1e12404-b988-4dfc-bf5f-1815764d2d12" TYPE="swap"
/dev/sda7: UUID="478352DE014725AF" TYPE="ntfs"
administrator@server:~$

administrator@server:~$ sudo cat /etc/fstab
# /etc/fstab: static file system information.
#
# Use 'blkid' to print the universally unique identifier for a
# device; this may be used with UUID= as a more robust way to name devices
# that works even if disks are added and removed. See fstab(5).
#
# <file system> <mount point>   <type>  <options>       <dump>  <pass>
proc            /proc           proc    nodev,noexec,nosuid 0       0
# / was on /dev/sda3 during installation
UUID=af562d85-f4a3-4b51-a49c-b45dc94400b2 /               ext4    errors=remount-ro 0       1
# /home was on /dev/sda5 during installation
UUID=b8e50c8c-c89a-4d76-8ddf-4da828d9852d /home           ext3    defaults        0       2
# swap was on /dev/sda6 during installation
UUID=f1e12404-b988-4dfc-bf5f-1815764d2d12 none            swap    sw              0       0
administrator@server:~$

[aspd]

Δηλαδή πιο αναλυτικά, κάνεις logout, διαλέγεις το όνομά σου στην οθόνη σύνδεσης, μετά πατάς το logo του ubuntu λίγο δεξιά και πάνω από το όνομά σου, και επιλέγεις "Gnome fallback (no effects)" και βρίσκεις την υγειά σου!
Εφαρμογές → Διαδίκτυο → Epoptes
Εφαρμογές → Εργαλεία συστήματος → Διαχείριση συστήματος → Διαχείριση ΣΕΠΕΗΥ

Επιτέλους βρέθηκαν οι εντολές.  Ευχαριστώ!

[alkisg]

> Στήνοντας τα ubuntu 12.04 έβαλα να έχω το /home σε άλλο partition (ext3), εκείνο που είχα σα  /home στα ubuntu 10.04.  Δε βλέπω να το έχει πάρει.

Το fstab πάντως σωστό φαίνεται, ελπίζω να μην τσέκαρες το "[v] διαμόρφωση" σε αυτό το partition κατά την εγκατάσταση!
Δηλαδή η εντολή grep /dev/sda5 /proc/mounts θα πρέπει να σου λέει ότι είναι προσαρτημένο, ενώ η df -h θα σου λέει τον δεσμευμένο και τον ελεύθερο χώρο του...
Βέβαια, αν πρώτα είχες κάνει εγκατάσταση ως teacher και τώρα ως administrator, τα αρχεία σου θα είναι σε άλλο φάκελο.

[aspd]

Στο /home (σε χωριστό partition) υπάρχουν και o φάκελος του administrator και οι φάκελοι teacher και διάφοροι users που είχα στα ubuntu 10.04.
Αυτό που βλέπω όμως είναι ότι στα ubuntu 10.04 μπορώ να μπω μόνο στους χρήστες που φτιάχτηκαν στα ubuntu 10.04, ενώ στα ubuntu 12.04 μπορώ να μπω μόνο στους χρήστες που φτιάχτηκαν σε ubuntu 12.04 (έφτιαξα εκτός από τον administrator και άλλον έναν χρήστη και ενώ μπαίνει στα 12 δεν μπαίνει στα 10).
Είναι λογικό αυτό;

[alkisg]

Να υποθέσω ότι χρησιμοποίησες το εργαλείο του gnome αντί για τα sch-scripts για τη δημιουργία αυτών των χρηστών στο 12.04;

Το πρόβλημα είναι ότι τα UID/GID του χρήστη της 12.04 είναι διαφορετικά από αυτά του χρήστη της 10.04, και έτσι δεν έχει πρόσβαση στο /home/username του και δεν μπορεί να κάνει login!
Το gnome δεν ελέγχει γι' αυτό το πρόβλημα, τα sch-scripts όμως έχουν το προσέχουν, και βγάζουν σε tooltip τα παλιά UID/GID ώστε να διαλέξεις τα ίδια κατά τη δημιουργία χρήστη (αν δεν τα διαλέξεις δεν σε αφήνουν καν να πατήσεις ΟΚ).

Οπότε θα πρότεινα να διορθώσεις τα UIDs και τα GIDs των χρηστών της 12.04 μέσα από τα sch-scripts.
Για να δεις τα παλιά (του 10.04), δώσε:
ls -n /home

[aspd]

Να υποθέσω ότι χρησιμοποίησες το εργαλείο του gnome αντί για τα sch-scripts για τη δημιουργία αυτών των χρηστών στο 12.04;

Το gnome δεν ελέγχει γι' αυτό το πρόβλημα, τα sch-scripts όμως έχουν το προσέχουν, και βγάζουν σε tooltip τα παλιά UID/GID ώστε να διαλέξεις τα ίδια κατά τη δημιουργία χρήστη (αν δεν τα διαλέξεις δεν σε αφήνουν καν να πατήσεις ΟΚ).

Για τη δημιουργία χρήστη στο 12.04 είχα χρησιμοποιήσει τα sch-scripts (... Διαχείριση ΣΕΠΕΗΥ). Έτσι κι αλλιώς δεν έβρισκα και κάτι άλλο για να φτιάξω χρήστες.

Δεν καταλαβαίνω πού είναι το  tooltip με τα παλιά UID/GID, ώστε να διαλέξω τα ίδια.
Προσπαθώντας να φτιάξω νέο χρήστη teacher που υπάρχει στα 10.04 εννοείται ότι δε με άφησε, αφού βρήκε το ίδιο όνομα να υπάρχει (λογικό).

[alkisg]

Δεν καταλαβαίνω πού είναι το  tooltip με τα παλιά UID/GID, ώστε να διαλέξω τα ίδια.
Προσπαθώντας να φτιάξω νέο χρήστη teacher που υπάρχει στα 10.04 εννοείται ότι δε με άφησε, αφού βρήκε το ίδιο όνομα να υπάρχει (λογικό).

Ώρα για wiki! Μόλις έγραψα την παρακάτω σελίδα, ρίξε μια ματιά κι αν δεν αρκεί τότε να γράψω κι άλλα:
http://ts.sch.gr/wiki/Linux/sch-scripts/Νέος_χρήστης

[aspd]

Ευχαριστώ, οι οδηγίες ήταν κατατοπιστικές.
Όμως ο λογαριασμός του teacher τον οποίο θέλω να μοιράζονται τα δύο λειτουργικά (10.04, 12.04) εξακολουθεί να μη μπαίνει στα 12.04, γιατί το UID είναι 1000 και το GID είναι 1000 στα 10.04 και τώρα στα 12.04 έχει ο λογαριασμός administrator UID 1000 και GID 1000.
Σε άλλους χρήστες άλλαξα το UID/GID και μπαίνουν στα 12.04 κανονικά.

[alkisg]

Ναι, ενώ παλιά λέγαμε τον χρήστη που έκανε εγκατάσταση "teacher", τώρα με τους κοινόχρηστους φακέλους θεωρήσαμε καλύτερο να πούμε τον πρώτο χρήστη "administrator" (ο Υπεύθυνος ΣΕΠΕΗΥ) ενώ οι καθηγητές θα έχει ο καθένας το δικό του username. Ο "administrator" έχει την ιδιοκτησία όλων των κοινόχρηστων φακέλων στο /home/Shared, ώστε να μπορεί να σβήνει/γράφει ό,τι θέλει εκεί από το πρόγραμμα διαχείρισης αρχείων χωρίς δικαιώματα root.

Προτείνω να αντιμεταθέσεις τους φακέλους "teacher" και "administrator", ώστε και στο καινούργιο λειτουργικό να έχεις τις παλιές σου ρυθμίσεις για όλα τα προγράμματα (firefox, gnome κτλ). Δηλαδή τον καινούργιο φάκελο "/home/administrator" ουσιαστικά να τον σβήσεις.
Και, να αλλάξεις το όνομα του "teacher" στην 10.04 ώστε να λέγεται κι εκεί administrator, αν θες να χρησιμοποιείς και τις δύο εκδόσεις παράλληλα.

Βήματα για τα παραπάνω:
Μπούταρε σε 10.04. Συνδέσου ως κάποιος άλλος χρήστης με δικαιώματα sudo, όχι σαν teacher, ώστε να μη χρησιμοποιούνται οι φάκελοι.
Επειδή στην 10.04 τα sch-scripts δεν είχαν διαχείριση χρηστών, και η ενσωματωμένη διαχείριση χρηστών δεν ήταν και πολύ προκοπή, άνοιξε μια κονσόλα και δώσε:

Κώδικας: shell

sudo -i

# Μετακίνηση του φακέλου administrator:
mv /home/administrator /home/administrator-to-delete
# Αν είσαι σίγουρη ότι δεν έχει τίποτα που να χρειάζεσαι, αντί να τον μετακινήσεις, τον σβήνεις με τη μία:
# rm -rf /home/administrator

# Μετακίνηση του φακέλου του teacher:
usermod -m -d /home/administrator teacher

# Αλλαγή group του teacher
groupmod -n administrator teacher

# Αλλαγή ονόματος του teacher
usermod -l administrator teacher

Έτοιμο, πλέον λογικά μπορείς να μπεις ως administrator και από τα δύο λειτουργικά.